Küçük Beslenme Hataları Diyabet Kontrolünü Zorlaştırıyor: Diyabet Hastalarının En Sık Yaptığı 10 Hata

Diyetisyen Harika Özkaya Yurttadur, diyabetin yalnızca ilaçla değil, aynı zamanda yaşam tarzı değişiklikleriyle yönetilmesi gereken kronik bir hastalık olduğunu vurguladı. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Yurttadur, "Basit görünen yanlış alışkanlıklar bile kan şekeri dengesini bozarak komplikasyon riskini artırabilir" uyarısında bulunarak, diyabet hastalarının en sık yaptığı 10 beslenme hatasını açıkladı.

Diyabet Hastalarının En Sık Yaptığı 10 Beslenme Hatası

1. Kahvaltıyı Atlamak

• Hata: Gece açlığının ardından kahvaltıyı atlamak.

• Etkisi: Gece boyu düşen kan şekeri seviyesi, sabah glikojen depolarından salınan şekerle ani yükselmelere yol açar. Bu durum, gün boyu kan şekeri dengesini sağlamayı zorlaştırır ve HbA1c düzeylerini yükseltir.

• Öneri: Güne yumurta, peynir, sağlıklı yağlar (zeytin, ceviz) ve tam tahıllı lifli karbonhidratlar (tam tahıllı ekmek, yulaf) içeren dengeli bir kahvaltıyla başlamak.

2. Şekersiz Ürünlere Güvenmek

• Hata: "Şekersiz" etiketi taşıyan her ürünün güvenli olduğunu düşünmek.

• Etkisi: Şekersiz ürünler yüksek oranda karbonhidrat, yağ veya kalori barındırabilir. Aşırı tüketim, kan şekerini olumsuz etkiler ve kilo artışına zemin hazırlar.

• Öneri: Ürün etiketlerini dikkatle okumak, karbonhidrat ve kalori içeriğini değerlendirmek. İşlenmiş şekersiz gıdaları ölçülü tüketmek.

3. Lif Tüketimini İhmal Etmek

• Hata: Sebze, meyve, tam tahıllar ve baklagiller gibi lif kaynaklarını yeterince tüketmemek.

• Etkisi: Lifli gıdalar sindirimi yavaşlatarak glikozun kana daha dengeli geçmesini sağlar ve ani kan şekeri yükselmelerini önler. Lif eksikliği ise bu dalgalanmalara yol açar ve bağırsak sağlığını bozar.

• Öneri: Çözünebilir lif yönünden zengin baklagiller (kuru fasulye, bezelye, barbunya) ve yulaf tüketimini artırmak, bu sayede tokluk hissini uzatarak kilo kontrolüne yardımcı olmak.

4. Porsiyon Kontrolünü Sağlayamamak

• Hata: Sağlıklı besinler tercih edilse bile porsiyon miktarına dikkat etmemek.

• Etkisi: Aşırı yemek, özellikle karbonhidrat ve yağ açısından yoğun öğünler, kan şekerinde ani yükselmelere ve kilo artışına neden olur.

5. Sıvılardan Alınan Gizli Kaloriler

• Hata: Çay, kahve, meyve suyu, gazlı içecekler ve hazır içeceklere eklenen şeker, krema ve şurupların etkisini göz ardı etmek.

• Etkisi: Sıvılardaki bu küçük eklemeler günlük kalori alımını hızla artırır, kan şekerinde ani yükselmelere ve uzun vadede kilo artışına yol açar.

• Öneri: İçeceklerin içeriğini kontrol etmek ve mümkün olduğunca şekersiz, doğal seçenekleri tercih etmek.

6. Karbonhidrat Kaynaklarını Bilmemek

• Hata: Sadece ekmek, makarna ve pilavı karbonhidrat kaynağı olarak görmek.

• Etkisi: Yoğurt, süt, meyveler, bazı sebzeler ve paketli atıştırmalıkların da kan şekerini yükselten karbonhidrat içerdiği göz ardı edilir. Bir öğünde birden fazla karbonhidrat kaynağının kontrolsüz tüketimi, kan şekerinin hızla yükselmesine neden olur.

7. Yetersiz Su Tüketimi

• Hata: Günlük yeterli miktarda su içmemek.

• Etkisi: Yeterli su, kanda biriken fazla glikozun idrar yoluyla atılmasını zorlaştırır ve hiperglisemi (yüksek kan şekeri) riskini artırır.

• Öneri: Kan şekerini dengelemeye destek olmak için günlük en az 2,5 litre su içmeye özen göstermek.

8. Öğün Atlama ve Sonrasında Aşırı Yeme / Yanlış Ara Öğün Tercihi

• Hata: Uzun süre aç kalmak ve ardından aşırı yemek yemek veya ara öğün olarak çikolata/şekerli atıştırmalıklar tüketmek.

• Etkisi: Öğün atlamak kan şekerinin düşmesine yol açar ve sonraki öğünde aşırı yeme isteğini tetikler. Yanlış ara öğünler ise kan şekerini hızla yükseltip kısa süre sonra tekrar açlık hissi yaratır.

9. Yağ Kaynaklarının Kalitesine Dikkat Etmeme

• Hata: Yağ miktarından çok, yağın kalitesini göz ardı etmek; doymuş ve trans yağlardan zengin besinleri tüketmek.

• Etkisi: Doymuş ve trans yağlar kalp-damar hastalıkları riskini artırır ve kilo kontrolünü zorlaştırır.

• Öneri: Zeytinyağı, avokado, fındık ve balık gibi sağlıklı yağ kaynaklarını tercih etmek.

10. Profesyonel Destek Almamak

• Hata: Beslenme konusunda kendi başına karar vererek yanlış alışkanlıklar geliştirmek.

• Etkisi: Hangi besinlerin ne miktarda tüketileceğinin bilinmemesi, kan şekeri dalgalanmalarına ve uzun vadede komplikasyon riskine yol açar.

• Öneri: Uzman bir diyetisyenden kişiye özel beslenme önerileri almak, kan şekeri kontrolünü ve sağlıklı kilo yönetimini destekler.