Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, 29 Eylül Dünya Kalp Günü kapsamında ruh sağlığı ile kalp sağlığı arasındaki çift yönlü ve güçlü ilişkiye dikkat çekerek, depresyon ve kronik stresin kalp-damar hastalıklarının riskini ciddi şekilde artırdığını belirtti. Ruhsal iyilik halinin hem korunmada hem de tedaviye uyum sağlamada kritik rol oynadığını vurgulayan Aytop, kalp ve zihin sağlığının bir bütün olarak ele alınması gerektiğini ifade etti.

Ruhsal Sağlık Neden Kalp Sağlığını Etkiliyor?

TÜİK 2024 verilerine göre, Türkiye'deki ölümlerin yüzde 36'sını kalp ve damar hastalıkları oluşturuyor. Aytop'a göre, bu hastalıklara yol açan fiziksel faktörlerin yanı sıra, psikolojik sorunlar da risk faktörüdür:

• Çift Yönlü İlişki: Depresyon, anksiyete ve kronik stres, kalp-damar hastalıklarının ortaya çıkma riskini ve seyrini olumsuz etkiler. Tersi de geçerlidir: Kalp hastalıkları, fiziksel sınırlılıklar ve belirsizlikler nedeniyle depresyon ve anksiyeteye zemin hazırlayabilir.

• Doğrudan Fizyolojik Etkiler: Depresyon, kronik iltihaplanmaya yol açarak damar iç yüzeyine hasar verebilir. Artan kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları ise kan basıncını yükseltir, kalp ritim bozukluklarına ve trombosit aktivitesinde artışa neden olarak kalp krizi veya inme riskini yükseltebilir.

• Yaşam Tarzı Üzerinden Etkiler: Depresyon, sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite eksikliği ve ilaç tedavisine uyumsuzluk gibi sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıklarını tetikler.

Kalbinizi Korumak İçin 1 Numaralı Adım: Ruh Sağlığını Güçlendirmek

Uzmanlar, sağlıklı bir ruh halinin sağlıklı bir kalp anlamına geldiğini belirtiyor. Ruhsal açıdan sağlıklı bireylerin duygularla daha dengeli başa çıkabildiği, psikolojik dayanıklılıklarının güçlü olduğu ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını (sağlıklı beslenme, düzenli uyku, fiziksel aktivite) benimsediği görülüyor. Bu durum, kalp ritmi, tansiyon ve damar sağlığı üzerinde koruyucu etki yaratır.

Kalp Krizi Riskini Azaltmak İçin Ne Yapmalı?

Emine Akın Aytop, ruhsal ve fiziksel sağlığı bütüncül bir yaklaşımla korumak için şu önerileri sıralıyor:

1. Profesyonel Destek Alın: Psikoterapi ve Stres Yönetimi

• Psikoterapi: Bireyin bilişsel ve duygusal süreçlerini fark etmesine yardımcı olarak psikolojik dayanıklılığı, özgüveni ve içsel motivasyonu güçlendirir. Bu süreç, fizyolojik mekanizmaları dengeler, inflamasyonu azaltır ve damar yapısını korur.

• Stres Yönetimi Teknikleri: Nefes çalışmaları, gevşeme egzersizleri, meditasyon ve farkındalık temelli uygulamalar otonom sinir sistemi üzerinde dengeleyici etki oluşturur, kalp atım hızını ve kan basıncını düzenler.

2. Yaşam Tarzı ve Sağlıklı Alışkanlıklar

• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı beslenmeye, düzenli uyumaya ve fiziksel aktiviteye önem verin.

• Zararlı Alışkanlıklardan Uzak Durun: Sigara ve aşırı alkol tüketimi gibi zararlı alışkanlıklardan kaçının.

• Sosyal Desteği Güçlü Tutun: Sosyal izolasyon ve yalnızlık riskini azaltmak için sosyal çevrenizle güçlü bağlar kurun.

3. Tıbbi Takip ve Bütüncül Yaklaşım

• Tedaviye Uyum: Mevcut bir kalp-damar hastalığı varsa, ilaç kullanımı ve kontrolleri kesinlikle aksatmayın.

• Bütüncül Bakış Açısı: Kalp ve zihin sağlığının ayrılmaz bir bütün olduğunu kabul edin ve fiziksel ile psikolojik sağlığınıza birlikte özen gösterin.

Unutmayın ki ruhsal sorunları göz ardı etmemek ve gerektiğinde ruh sağlığı uzmanlarından destek almak, kalp sağlığınızı korumanın en önemli adımlarından biridir.