Lise ve üniversite sınavları yaklaşırken, Eğitim Danışmanı Barış Balcı, sınavlarda başarıya ulaşmanın yol haritasını anlattı: Hedef belirlemeden hızlı okumaya, beslenmeden stres yönetimine kadar öğrenciler için kritik tavsiyeler…

Üniversite ve lise giriş sınavları yaklaşırken, Eğitim Danışmanı Barış Balcı öğrencilere önerilerde bulundu, sınav kazanmada en önemli etkenleri sıraladı. İşte sınavı kazanması için bir sınav adayının yapması gerekenler:

Mental hazırlık

Kişi bilgi olarak sınava hazırlanmanın yanı sıra mental olarak da sınava hazır olmalı. Bunun için zihnini mental olarak sınava hazırlamalı. Sınav anını hayal etme, sınava girdiğini, sınavdan çıktığını, o liseye gittiğini, o üniversiteyi kazandığını, hatta o mesleğe ulaştığını zihin kurguladığında; alınacak sonuçla ilgili zihinsel bir bağlantı oluşturulmuş oluyor. Böylece zihin bir sonraki atacağı adımı planlıyor. Tıpkı GPRS’e rotayı bildirmek gibi. Niyetin gücünden faydalanmak gerekiyor.

Çalışmayı son ana bırakmamak

Sınava hazırlık uzun bir süreç. Dersi derste öğrenmek ve düzenli tekrar öğrenmenin en etkili yolu. Öğrencinin okul döneminde öğrene öğrene ilerlemesi gerekiyor. Sınava yakın yapacak hazırlık yeterli olmayabiliyor.  Bilginin kalıcılığı söz konusu olmuyor. Bilgiyi doğru kaydetmediğinde de; öğrenci denemelerde sınavlarda bilgiyi geri çağıramayabiliyor. Sınav adayı denince 8 ve 12. Sınıflar akla geliyor. Oysa sınavlara hazırlık 7. Ve 11. Sınıfta sınava hazırlık başlamalı. 4’den 5’e geçenler de okuma anlama becerilerini geliştirme için hızlı okuma eğitimi alabilir.

Öğrenci küçük yaşta test çözme, denemeye girme ile ilgili becerisini geliştirdiğinde sınav yılı geldiğinde öğrenci daha iyi adapte oluyor.

Vazgeçmeden çalışmak

Süreç zorluklar barındırıyor. Kolay olsa herkes yapardı. Yüzdelik dilimler var, öğrencilerin gidebileceği okullar var ve bunlar sınırlı. Herkes aynı sorular soruluyor, aynı süre veriliyor, aynı sınav yapılıyor ama herkes aynı bedeli ödemiyor. Zorlukla karşılaştığında pes etmeden düzenli ve istikrarlı şekilde çalışanlar kazanıyor.

Günün en verimli saatleri sabah saatleri. Öğrenmeniz gereken konulara sabah saatlerinde çalışmanızı öneriyorum.

Denemelerin önemi

Sınava 1,5 ay zaman kaldı. Geçmiş yıllarda çıkmış sınav sorularını çözmek, eksiklerini fark edip onları toparlayarak ilerlemek gerekiyor. Denemelerden çıkan sonuca göre çok iyi analiz yapmak gerekiyor. Doğru yaptığı sorular tekrar etmeniz gereken konular. Boş bıraktıklarınız ve yanlış yaptıklarınız ise öğrenmek zorunda olduğunuz konular. O konularda daha fazla soru çözmeniz gerekiyor. Ama bu diğer konuları boşlamak anlamına gelmemeli. Tekrar etmek, özet çıkarmak video izlemek o konuları öğrenmemizi sağlar.

Bir iki deneme sonucuyla hemen moral bozulmamalı, vazgeçmemeli. 10 denemenin sonucuna bakarak kişi kendini değerlendirmeli. Deneme analizlerini iyi yapıp eksik ve zayıf olduğu konulara yoğunlaşmalı. Sınavda bütün sorulardan alınması gereken puanlar var. Sadece güçlü olduğumuz alanlara çalışmayalım.  Son soruyu çözene kadar vazgeçmeden moral bozmadan ilerlemek önemli.

Denemeleri gerçek sınav gibi yapın

Denemeleri yaparken gerçek sınavdaymış gibi yapıyor olması çok önemli. Denemeye girmeden önceki akşam daha erken yatabilirsiniz. Sabah kahvaltı yapılmalı. Zihni sınava hazırlamak için 10-15 sayfa kitap okunabilir, stres ve gerginliği azaltır. Sınavdan önce 15-20 dakika yürüyüş iyi gelir. Deneme çözerken süreye uymak da önemli. Her ders sonunda küçük molalar vererek enerjinizi süreye daha iyi yayabilirsiniz.

Okuma anlama becerisi

Bazı sınav adayları çalıştığını ama odaklanamadığını söyler, okuduğunu anlamadığından şikayet eder. Sınavlarda başarının en önemli kriterlerinden biri de okuma anlama becerisi. Bu nedenle kişinin küçük yaşlarda okuma anlama becerisini geliştirmesi çok önemli. Bu hayatın her alanında işine yarıyor. Küçük yaşlarda edinilen okuma anlama becerisi kullanıla kullanıla ilerliyor. Ancak kelimeleri tane tane yavaş yavaş okumak algı ve yorum gücünü olumsuz yönde etkileyebiliyor.. Bunun nedeni beynin bilgiyi hızlı işlemesi. Yeterli kelime gönderilmediğinde zihin hayallere kaçıyor. “Akşam yemekte ne yiyeceğim? Oyunda nerede kaldım? Telefona mesaj geldi mi?” gibi düşüncelere dalıyor. Dikkat dağılıyor.

Bu yüzden erken yaşlarda okuma anlama becerisini güçlendiren bireyler daha güçlü yol alıyor. Anlayarak hızlı okuma teknikleri bu konuda çok büyük bir avantaj sağlıyor.

Anlayarak hızlı okuma

Hızlı okuma anlama becerisi gerek sınava hazırlıkta gerekse sınavda kişiye önemli avantaj sağlıyor. Nasıl ki sporcu antrenman yaptıkça kaslarını geliştiriyorsa okuma anlama ile ilgili kişinin bu teknikleri öğrenmesi, daha fazla okuması,  daha fazla konu tekrarı yapması anlamına geliyor. Anlayarak hızlı okuma becerisi olan sınav adayının sınavda soruları yetiştirme gibi bir problemi olmuyor.

Kişi sınavda bir soruda fazla zaman harcayınca diğer soruları hızlı hızlı çözmeye çalışıyor. Bu da daha çok basit hata yapmasına neden oluyor.

Anlayarak hızlı okuma bilgiyi öğrenme sürecine katkı sağladığı gibi, kullanma sürecine de önemli katkı sağlıyor. Sınav anında kişinin süre baskısı yaşamasını engelliyor.

Şampiyon gibi beslenme

Nasıl ki bir sporcu beslenmesine dikkat ediyorsa, sınav adayı da dikkat etmeli.. Şampiyon gibi beslenmeli.  Öğrencinin sağlıklı nefes alış verişi, kan dolaşımı için bu çok önemli. Kişinin biyolojik olarak dinç ve zinde olmasını sağlayan şey besin. Havanın, oksijenin dörtte birini, aldığımız gıdaların beşte birini beyin kullanıyor. Sağlıklı beslenme beynin daha iyi çalışmasını sağlıyor. B12, omega 3 çok önemli. Bu nedenle öğrenci beslenme ve uykusuna dikkat etmeli.

Arkadaşların önemi

Sınav başarısında okul ve dershanenin etkisi kaçınılmaz. Burada en önemli etken de arkadaşlarınız. Arkadaşınızı sınava çalışıp çalışmaması sizi de olumlu ya da olumsuz olarak etkiliyor. Arkadaşlarınız bir tempoda çalışıyorsa ondan olumlu etkilenirsiniz. Arkadaşlarınız çalışmadığında sizi de çalışmaktan alıkoyabilir.

Sınav adayları stresle nasıl başa çıkabilir?

Sınav adayının tedirgin olması çok normal. Önce bunu kabul etmek gerekiyor. Kişinin baskı altında daha sakin kalabilme için becerilerini geliştirmesi gerekiyor. Bunun için okul rehber öğretmenlerinden destek almalarını, onlara danışmalarını öneriyorum..

Kaygıyı azaltmada nefes egzersizleri çok etkili oluyor. Günde yarım saat yürüyüş yapmak. Arada arkadaşlarla zaman geçirmek. Haftada bir film izlemek de stres ve gerginliği azaltır. Yaşamsal faaliyetleri yapmamak bazen gerginliği artırabiliyor. Arada bir es vererek ilerlemek daha sağlıklı. Kitap okumak da stres ve gerginliği azaltıyor. Basit sportif faaliyetlerde bulunabilirsiniz.

Ailenin rolü

Anne baba bazen kendi yapamadıklarını çocuklarına yaptırmak istiyor. Bu da bazen çocuğun istek ve yetenekleri ile örtüşmeyebiliyor. Çocuklarla çok iyi iletişimde bulunup onları çok iyi tanımamız gerekiyor. Güçlü ve zayıf yönlerini bilmemiz gerekiyor. Ailenin yapması gereken sınav adayının yolda kalmalarını sağlamak. Olumsuz ifadelerle yaklaşıp onların moral motivasyonunu bozmamak.gerekiyor. Ailenin öğrencinin öğretmenleriyle daha etkileşimde olmalarını öneriyorum.

Öğrencinin cep telefonu, televizyon, bilgisayar gibi teknolojik aletlerle gereğinden fazla zaman geçirmemesi de önemli. Aile bu konuda hassas olmalı. Ancak baskı ve zorlama yerine bu konular önceden konuşulup sınırlandırılmalı, bu birlikte kararlaştırılmalı.