Erasmus+ programının bir parçası olarak T.C. Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği (AB) Başkanlığı, Türkiye Ulusal Ajansı tarafından finanse edilen ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) koordinatörlüğünde yürütülen "Yükseköğretim Öğrencilerini, Özel Gereksinimli Bireyler için Dönüştürücü Kültürel Deneyimler Oluşturacak Şekilde Yetiştirmek" başlıklı Erasmus projesi (KA220-HED-382D6902) devam ediyor. Proje ekibi, 4-7 Nisan tarihleri arasında proje paydaşı SEALS Foundation ev sahipliğinde Amsterdam'da düzenlenen toplantı ve eğitim oturumlarında bir araya geldi.

TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker’in katılım sağladığı, Amsterdam’da gerçekleştirilen etkinlikler kapsamında farklı özel gereksinim gruplarına (işitme yetersizliği, görme yetersizliği, otizm spektrum bozukluğu, zihinsel yetersizlik ve fiziksel yetersizlik) uyum sağlama ve duyusal erişimi iyileştirme konuları ön planda tutulmakta. Etkinlik programı çerçevesinde özel gereksinimli bireylerin kültürel mekânlarda nasıl daha etkileşimli, anlamlı ve kapsayıcı deneyimler yaşayabilecekleri üzerine oturumlar gerçekleştirildi. Toplantı kapsamında aynı zamanda proje ortaklarının katkısıyla ortak ülkelerde belirlenecek 40 adet kültürel miras eserine ait dijital hikâyelerin farklı özel gereksinim gruplarına göre nasıl uyarlanabileceği ele alındı. Proje kapsamında işitme engelli bireyler için altyazılı ve işaret dili destekli anlatımlar, görme engelli bireyler için sesli betimlemeler; otizm spektrumundaki bireyler için sadeleştirilmiş, görsel ipuçlarıyla desteklenmiş metinler ve zihinsel engellilik grubuna yönelik sadeleştirilmiş, yapılandırılmış içerikler geliştirilmesi hedefleniyor.

Bu doğrultuda toplantı sonunda her gruba uygun olacak şekilde örnek taslak dijital hikâyeler hazırlandı. Bu çalışmalar, uluslararası ortaklarla yürütülecek iş birliği faaliyetleri ile desteklenmekte; böylece proje çıktılarının farklı ülkelere yaygınlaştırılması ve geliştirilen eğitim modelinin daha geniş bir hedef kitleye ulaşması sağlanmakta. Projenin ilerleyen aşamalarında elde edilen deneyimlerin paylaşılacağı etkinlikler düzenlenerek özel gereksinimli bireylerin kültürel mirasa erişimini artırmaya yönelik sürdürülebilir çözümler geliştirilmesi bu kapsamda amaçlanıyor. Toplantılara TÜBA’dan Proje Koordinatörü Doç. Dr. Kevser Çınar, Proje Danışmanı Dr. Mürsel Doğrul ve Araştırmacı M. Furkan Akbaş katılırken Anadolu Üniversitesinden Prof. Dr. İbrahim H. Diken, Arş. Gör. Tezcan Çavuşoğlu, Arş. Gör. Uğur Onur Günden katıldı.

Proje kapsamında gerçekleşen önceki çalışmalar

24 Haziran 2024 tarihinde Türkiye Bilimler Akademisi Ankara Merkez Ofisi'nde projenin açılış toplantısı gerçekleştirildi. TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker’in açılış konuşmasıyla başlayan toplantıya proje ortakları olan SEALS Foundation (Hollanda), Balkan Müzeler Birliği (Bosna-Hersek), Selçuklu Otizmli Bireyler İçin Eğitim ve Gelişim Desteği Derneği (Türkiye), Anadolu Üniversitesi (Türkiye) ve Artifactory (Yunanistan) temsilcileri katıldı. Toplantıda, proje kapsamında geliştirilecek eğitim modeli, özel gereksinimli bireylerin kültürel mirasa erişimini artırmaya yönelik yaklaşımlar ve dijital eğitim materyalleri üzerine detaylı sunumlar yapılırken ayrıca katılımcılar tarafından Avrupa'daki iyi uygulama örnekleri paylaşıldı ve erişilebilir kültürel deneyimler oluşturulmasına yönelik fikir alışverişinde bulunuldu. Açılış toplantısının ardından gerçekleştirilen teknik oturumlarda proje ortakları çalışma paketleri, görev dağılımları ve proje çıktılarının yaygınlaştırılması üzerine detaylı planlamalar yaptı.

25 Haziran 2024 tarihinde proje paydaşları Türkiye'deki çeşitli kurumlara ziyaretler gerçekleştirdi. Ziyaretler kapsamında özel gereksinimli bireylere yönelik erişilebilirlik çalışmalarını incelemek amacıyla müzeler, kültürel merkezler ve eğitim kurumları ziyaret edildi. Bu ziyaretler sırasında kültürel miras alanlarında kapsayıcı uygulamaların nasıl geliştirilebileceği konusunda görüşmeler yapılırken erişilebilirlik politikaları üzerine değerlendirmelerde bulunuldu.

22-25 Ekim 2024 tarihlerinde proje kapsamında Bosna-Hersek'te Balkan Museum Network ev sahipliğinde özel gereksinimli bireylerin kültürel mirasa erişimini artırmaya yönelik bir eğitim programı düzenlendi. Programda, katılımcılara özel gereksinimli bireylerin kültürel mirasa daha kolay erişebilmeleri için geliştirilen yeni yöntemler ve teknolojiler hakkında bilgi verildi. Atölye çalışmaları ve tartışma oturumları ile katılımcılar, farklı engellilik türlerine sahip bireyler için erişilebilir kültürel deneyimlerin nasıl oluşturulabileceği üzerine fikir alışverişinde bulundular. Bu etkinlik, projenin ana hedeflerinden biri olan kültürel mirasa erişim konusunda farkındalık yaratmayı amaçlayarak önemli iş birliklerinin temellerini attı.

Proje hakkında detaylı bilgilere https://inclusioninhed.eu/ adresinden erişilebilir.