Erken uyarı sistemleri hayati öneme sahip!

Depremin hemen ardından yaşanabilecek yangın tehlikesine ve alınması gereken önlemlere dikkat çeken İSG Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem sonrasında yangın çıkma riskinin en çok doğalgaz sızıntısı ve patlamaları, elektrik kısa devreleri, kimyasal madde sızıntıları, araç yangınları ve ısıtma sistemlerinden kaynaklanabileceğini anlattı. 

Dünyada 6 ülkede halen kullanılmakta olan erken uyarı sisteminin ülkemizde de konutlar dahil yaygınlaştırılması gerektiğini ifade eden Dr. Uçan, “Bu şekilde kazanılan zaman diliminde; evlerde doğalgaz vanasından gaz kesilebilir, ana giriş kapıları ve yangın merdivenlerine açılan kapıları açılır, ayakkabı giyilir ve deprem çantası alınabilinir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, depremin hemen ardından yaşanabilecek yangın tehlikesine dikkat çekerek alınması gereken önlemleri sıraladı.

Erken uyarı sistemlerinin önemi…

Dünyada 6 ülkede halen kullanılmakta olan erken uyarı sisteminin ülkemizde de konutlar dahil yaygınlaştırılması gerektiğini ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Bu şekilde kazanılan zaman diliminde; evlerde doğalgaz vanasından gaz kesilebilir, ana giriş kapıları ve yangın merdivenlerine açılan kapıları açılır, ayakkabı giyilir ve deprem çantası alınabilinir.” dedi.

Depremden sonra yangın nerelerde çıkabilir?

Deprem sonrasında yangın çıkma riskinin en çok doğalgaz sızıntısı ve patlamaları, elektrik kısa devreleri, kimyasal madde sızıntıları, araç yangınları ve ısıtma sistemlerinden kaynaklanabileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem sırasında boru hatlarının kırılması nedeniyle gaz sızıntısı yaşanabileceğini, İGDAŞ gibi kurumların deprem algılama sistemiyle ana vanaları kapattığı bilinse de bina içinde gaz akışını otomatik kesebilecek sistemlerin kurulması gerektiğini, aksi halde, bina içinde sızan gazın bir kıvılcımla patlama ve yangına neden olabileceğini kaydetti. 

Elektrikli araç yangınlarının söndürülmesi son derece zor

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, şöyle devam etti:

“Elektrik kısa devreleri; bina ve trafolarda meydana gelen hasarlar kısa devreye, bu da yangına yol açabilir. Kimyasal madde sızıntıları; sanayi bölgelerindeki yanıcı ve patlayıcı maddelerin devrilmesi veya sızması ciddi yangın riskleri oluşturur. Araç yangınları; deprem sırasında çarpışan araçlar ya da devrilen elektrikli araçlar yangına neden olabilir. Elektrikli araç yangınlarının söndürülmesi ise son derece zordur. Isıtma sistemleri; şofben, kombi, soba veya LPG tüpleri gibi sistemler devrilerek yangın çıkmasına neden olabilir.”

Nasıl bir senaryo ile karşılaşabiliriz?

Deprem sonrası ilk saatlerde birçok yerde gaz sızıntılarının yaşanabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, elektriklerin kesilmesiyle birlikte devreye giren jeneratörlerin kıvılcım oluşturma riskini artırdığını belirtti. 

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Enkaz altındaki gaz hatlarından sızan doğalgazın bir kıvılcımla patlaması, geniş alanlarda yangınlara neden olabilir. Yoğun yapılaşmış bölgelerde aynı anda birden fazla yangın çıkması, itfaiyenin olay yerine ulaşmasını zorlaştırabilir. Normal koşullarda 7 dakikada müdahale edebilen ekipler, deprem sonrası yıkım nedeniyle erişim sağlayamayabilir. Bu da yangınların büyüyerek felakete dönüşmesine yol açabilir.” diye konuştu.

Yangın riskine karşı alınması gereken önlemler

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem öncesi yangın riskine karşı alınması gereken önlemleri de şöyle sıraladı: 

“Konut ve iş yerlerine otomatik gaz kesici vanalar takılmalı.

Elektrik ve doğalgaz tesisatları düzenli olarak denetlenmeli.

Sanayi tesisleri için detaylı acil durum planları hazırlanmalı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İGDAŞ gibi kurumların hızlı gaz kesme sistemleri düzenli olarak test edilmeli ve yaygınlaştırılmalı.

Mahalle bazında toplanma alanlarında yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalı.

Yangın tatbikatları ile halk bilinçlendirilmeli.”

Yangın anında yapılması gerekenler:

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem sonrası yangın anında yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı: 

“Gaz kokusu alınıyorsa kıvılcım yaratacak hareketlerden kaçınılmalı (anahtar açmak, telefon kullanmak gibi...). 

Bina hızlı ve düzenli şekilde terk edilmeli.

Doğalgaz vanası ve elektrik sigortası kapatılmalı.

Küçük yangınlara yangın tüpü ile müdahale edilmeli, büyük yangınlarda itfaiyeye haber verilip uzaklaşılmalı.

Toplanma alanına ulaşılmalı ve bilgiler yetkililerle paylaşılmalı.”

Yangın riskine karşı öneriler

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, yangın riskine karşı önerilerinde de bulunarak, “Her evde yangın tüpü ve yangın battaniyesi bulundurulmalı, nasıl kullanılacağı öğrenilmeli. Deprem çantasında el feneri, düdük, çakmak ve küçük bir yangın battaniyesi yer almalı. Aile içinde acil durumda yapılacaklar planlanmalı. Mahallelerde gönüllü afet ekipleri oluşturulmalı.” şeklinde sözlerini tamamladı.