Eskişehir’de Mezbaha Yok, Halk Et Var!

Başkan Ünlüce’nin seçim sözü rafa mı kalktı?

Eskişehir, Türkiye’de mezbahası olmayan tek büyükşehir belediyesi olmayı sürdürüyor. Yıllar önce kapatılan mezbahadan sonra şehirde modern bir tesis kurulmadı. Bu eksiklik, hem halk sağlığı hem de üreticiler açısından büyük sıkıntılar yaratıyor.

🔴 Hijyen ve Gıda Güvenliği Riski

Veteriner Hekimler Odası’nın yayınladığı raporlara göre modern mezbahaların yokluğu, kontrolsüz kesimlerin artmasına yol açıyor. Bu durum, brusella, şarbon, tüberküloz gibi zoonoz hastalıkların yayılması riskini artırıyor. Ayrıca denetimsiz koşullarda kesilen hayvanların etleri, soğuk zincir yetersizliği nedeniyle sağlıksız koşullarda tüketiciye ulaşıyor.

“Mezbaha, sadece hayvanın kesildiği yer değil; aynı zamanda veteriner hekim kontrolünde gıda güvenliğinin sağlandığı, insan sağlığını doğrudan koruyan bir tesistir.”

🔴 Üreticiye Darbe

Ziraat Odası ve üretici birliklerinin sıkça dile getirdiği bir diğer sorun da ekonomik boyut. Hayvancılığın yoğun olduğu Seyitgazi, Mihalgazi, İnönü ve Mahmudiye gibi ilçelerde üreticiler, hayvanlarını resmi ve kayıtlı biçimde kestirecek tesis bulamıyor. Bu durum üreticiye hem ek maliyet yüklüyor hem de pazarlama imkanlarını daraltıyor.

Tarım ekonomistlerine göre modern bir mezbaha kurulmadığı sürece, bölgesel hayvancılığın gelişmesi mümkün değil.

🔴 Seçim Sözü: Mezbaha Nerede?

Seçim öncesi Eskişehir Ticaret Borsası ziyaretinde bu konuya değinen Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, mezbaha açacağına dair söz vermişti. Hatta seçim broşürlerinde “Halk Et ve mezbaha” birlikte vaat edilmişti.

Ancak geçtiğimiz günlerde tanıtılan Halk Et projesinde mezbaha sözüne hiç yer verilmedi. Ünlüce’nin, yalnızca bir satış noktasını açarak üretici ve tüketici sorunlarını çözdüğünü iddia etmesi eleştirilere yol açtı.

Ünlüce, Halk Et marketin açılışında “Hem üreticiyi destekleyeceğiz hem de vatandaşın mutfağına bereket katacağız” sözlerini kullandı. Ancak şehirde modern bir mezbaha kurulmadan bu desteğin kalıcı ve sağlıklı olmayacağı görüşü yaygın.

🔴 Uzmanlar Ne Diyor?

• “Halk Et kısa vadede vatandaşa destek olabilir ama uzun vadede modern bir mezbaha olmadan gıda güvenliği sağlanamaz.” (Veteriner Hekimler Odası)

• “Üreticiye en büyük destek, ürününü kayıtlı ve sağlıklı şekilde piyasaya sunabileceği bir mezbaha kazandırmaktır.” (Ziraat Odası)

Hijyen & Mezbaha Gerekliliği

1. Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesisleri Yönetmeliği

   • 2005 tarihli “Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik”, mezbahaların hijyenik yönetmeliklerce düzenlenmesini, soğuk muhafaza, temizleme / dezenfeksiyon, veteriner muayene gibi zorunlulukları tanımlıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı+1

   • Yönetmeliğin özel hükmü: mezbaha ve kesim tesislerinde “çalışan personelin kullanımına mahsus, su geçirmez ve yıkanabilir zemine sahip bölümler, lavabo, sıcak ve soğuk su imkânı, dezenfektanlar” gibi hijyen özellikleri bulunmalı. Tarım ve Orman Bakanlığı+1

2. Küçük Kapasiteli Kesimhanelerin Genel ve Özel Hijyen Kuralları

   • 2018’de çıkarılan bu yönetmelikte, küçük kapasiteli kesimhaneler için hijyenik standartlar netleştirilmiş:
     • Hastalıklı hayvanların kesiminin yasak olması;
     • Operasyon sonrası karkas ve iç organların uygun şekilde imha edilmesi ya da işleme tesislerine gönderilmesi;
     • Kesim sonrası soğuk zincir muhafaza şartları;
     • Resmi veteriner hekimin kontrolü ve teknik hijyen kontrolleri zorunlu kılınıyor. TESK

3. Mezbahalar ve Hijyenik Kontrol Mevzuatı

   • Mezbaha, kombina ve kesim yerleri, veteriner hekim kontrolünde hijyenik şartlara uygunluk açısından denetlenmeli. Noksanlıklar tespit edildiği takdirde ilgili kurumlar tarafından yazılı tutanak tutulmalı, tekrarında faaliyet durdurulabilmeli. Aevrak

   • Evde veya yerel olmayan koşullarda kesim yapanlar için ise riskler yasal düzenlemelerle açıkça tanımlanmış. antalya.bel.tr+1

4. Uygulama Örnekleri – Hijyen ve Şeffaf İşleyiş

   • Muğla Büyükşehir Belediyesi mezbaha tesisinde “hijyenik koşullarda sağlık et elde edildiği” gibi resmi açıklamalarda bulunmuş, tesisin teknik koşulları ve denetim prosedürleri kamuoyuna aktarılmış. Muğla Belediyesi

 “Mezbahası Olmayan Eskişehir’de bu zorunluluklar nasıl sağlanıyor?”

“Çalışan personelin su geçirmez, yıkanabilir zemine sahip olması zorunludur”, “soğuk depolar bulunmalıdır”, “veteriner hekim kontrolü yapılmalıdır” 

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından 19 Eylül Cuma günü açılacak olan Halk Et için şu basın açıklaması yapıldı:

Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce’nin seçim vaatlerinden biri olan Halk Et projesi hayata geçiyor. “Yerel üretici, uygun fiyat, doğrudan satış” mottosuyla açılan Halk Et satış noktasından, sosyal yardım alan vatandaşlar yüzde 10 indirimli faydalanacak.

  Büyükşehir Belediyesi, kentteki dar gelirli vatandaşların sofrasına uygun fiyatlı ve kaliteli ete erişimini kolaylaştırmak amacıyla Halk Et Projesi’ni başlatıyor. 19 Eylül Cuma günü hizmete girecek olan Halk Et satış noktası, Kurtuluş Mahallesi Sunam Sokak’ta, Üretici Market’in hemen yanında faaliyet gösterecek.

  Başkan Ayşe Ünlüce, projenin tanıtımında yaptığı açıklamada, Halk Et Marketin hem üreticiyi destekleyeceğini hem de vatandaşın mutfağına nefes olacağını vurgulayarak, “Siz kıymetli hemşehrilerimize verdiğimiz bir sözü daha yerine getiriyoruz. Kurtuluş Mahallemizde ilk Halk Et satış noktamızı hizmetinize sunuyoruz. Bu projeyle birlikte üreticiden tüketiciye, doğrudan, kaliteli ve uygun fiyatla et satışını sizlerle buluşturacak olmanın heyecanını yaşıyoruz. Ekonominin her geçen gün daha da kötüye gittiği bu günlerde, ülkemizin yarısının kırmızı ete ulaşmakta çok zorlandığını biliyoruz. Bizler bu noktada Halk Et ile hem üreticimizi destekleyecek hem de vatandaşlarımızın mutfağına bereket katacağız.” dedi. 

  Kent Lokantaları projesinde de dile getirdiği gibi, bir kentin gerçek zenginliğinin o kentte yaşayan insanların mutluluğu olduğunu belirten Ünlüce, “Halkın sofrasında adalet olursa, şehirde de huzur olur. Halk Et satış noktamızın tüm Eskişehirlilere hayırlı olmasını diliyorum.” ifadelerini kullandı.